Saturday 2 March
Lecturer: Prof. dr. Simon Portegies Zwart (Leiden Observatory)
Language: Dutch
Gargantuan Chaotische Gravitatie
en waarom we niet terug kunnen in de tijd
Naar schatting is de beweging van meer dan 5 op de honderd drievoudige systemen van sterren onvoorspelbaar. Dit is eigenaardig, aangezien de natuurwetten, die van Newton en Einstein, die hun onderlinge beweging bepaald deterministisch is. Het doorrekenen van dergelijke systemen vergt speciaal ontwikkelde software voor het precies en nauwkeurig doorrekenen van de bewegingsvergelijkingen. Minutieuze verstoringen op een schaal kleiner dan de Planck lengte hebben in die berekeningen al invloed op de resultaten. Als een bijkomend resultaat blijkt dat meer sterren (we hadden het net over 3), zich nog chaotischer gedragen. Dat leidt uiteindelijk tot de paradox an oneindige granulariteit. Ofwel, als meer deeltjes zich chaotischer gedragen, hoe Chaotisch is dan de hele Melkweg? Naïef gezien zou je verwachten dat de Melkweg juist weer regulier wordt. We hebben hier dan te maken met de fundamentele onvoorspelbaarheid van de beweging van sterren aan het firmament, en daarmee ook met weer een andere paradox: waarom zijn de Natuurwetten symmetrisch in de tijd, maar onze ervaring zeker niet.
NB: This lecture will be given in Dutch